Edmund Wojtyła (1906 - 1932)

Edmund urodził się  27 sierpnia 1906 r. w Krakowie jako syn Karola Wojtyły i Emilii z d. Kaczorowskiej. Spis ludności Krakowa z 1910 r., jako miejsce jego urodzenia wskazuje wieś Krowodrza pod Krakowem. 

W 1913 r. jego ojciec został przeniesiony do wojskowej służby urzędniczej i wraz z rodziną został skierowany do Wadowic, gdzie swoją siedzibę ma Wojskowa Komisja Uzupełnień 56. Pułku Piechoty, w której rozpoczyna pracę. W roku szkolnym 1913/1914 Edmund został odnotowany jako uczeń II klasy szkoły im. S. Jachowicza w Wadowicach.

Od XI 1914 r. do X 1915 r. przebywał wraz z rodzicami na Morawach w Mährisch Weisskirchen. Ich pobyt tam, związany był z ogólną mobilizacją wojsk austro-węgierskich w związku z ofensywą rosyjską. Po powrocie do Wadowic Edmund kontynuował naukę w szkole, gdzie rok później uzyskał promocję do gimnazjum. Dalsze jego losy nie są jasne. Istnieją świadectwa, że być może nie rozpoczął on od razu nauki w Państwowym Gimnazjum Męskim im. M. Wadowity w Wadowicach. Kolega z gimnazjalnej ławki Edmunda Wł. Pollner wspominał, że rozpoczął on później naukę niż wszyscy, bo „poszedł do szkoły kadeckiej znajdującej się koło Wiednia”. Jako szkołę, w której się kształcił biografowie wskazują Niższe Wojskowe Gimnazjum Realne w Mährisch Weisskirchen. Jednakże brakuje ku temu dowodów. Według dalszej relacji Pollnera Edmund w tym okresie miał odwiedzać rodziców w Wadowicach ubrany w austriacki mundur kadecki, a na stałe przeprowadzić się do Wadowic już po odzyskaniu przez Polskę niepodległości. Edmund był oceniany jako bardzo dobry i zdolny uczeń. Ostatecznie do matury przystąpił w wadowickim Gimnazjum w 1924r. 

ℹW l. 1924-1929 odbywał studia na UJ na Wydziale Lekarskim mieszkając na prywatnych stancjach oraz w bursie studenckiej. Był bardzo dobrym studentem, ale zalegający z opłatami. W okresie studiów należał do samopomocowej organizacji Akademickiego Koła Wadowiczan.

Praktyki studenckie Edmund odbywał w wadowickim Szpitalu Powszechnym. Na wakacje wracał do rodzinnego domu. Udzielał się chętnie w społecznym życiu Wadowic oraz pomagał mamie w opiece nad młodszym bratem. Występował w wadowickim teatrze „Jagiellonka”. Sąsiad Wojtyłów Fr. Zadora wspominał, że Edmund często opiekował się bratem i zabierał go m.in. na wadowickie planty, gdzie dzieci gromadziły się, aby grać w piłkę. Edmund był bramkarzem w drużynie juniorów sekcji piłki nożnej wadowickiego Klubu Sportowego „Polonia”. Pollner wspominał również, że Mundek (bo w taki zdrobniały sposób rodzice nazywali Edmunda) zabierał trzyletniego Karola ze sobą na treningi drużyny piłkarskiej i sadzał na stosie uczniowskich czapek, które pełniły funkcję słupków w bramce. Chłopcy również wspólnie chodzili oglądać mecze piłkarskie. Oprócz piłki nożnej, łączyło ich również zamiłowanie do górskich wędrówek.

Papież Jan Paweł II wspominał, że właśnie dzięki Edmundowi po raz pierwszy zobaczył Tatry podczas wspólnej wycieczki do Doliny Pięciu Stawów. Wspólnie wychodzili w pobliskie Beskidy, a szczególnie w stronę Leskowca.

W pamięci młodszego brata Karola (Jana Pawła II) zachowała się piękna tradycja, że Emilia marzyła, aby mieć dwóch synów, jeden aby został lekarzem, a drugi księdzem. I rzeczywiście tak się stało. Czternaście lat młodszy od brata Karol zostaje księdzem. Starszy syn Edmund zostaje lekarzem.

Edmund, 28 V1930 r. z wyróżnieniem skończył studia i uzyskał tytuł „doktora wszech nauk lekarskich”. Jako temat pracy magisterskiej wybrał „Efekty i następstwa choroby wieńcowej”. W promocji doktorskiej w Collegium Maius uczestniczył jego ojciec oraz brat. Następnie w szpitalu św. Ludwika w Krakowie na oddziale dziecięcym odbywał kilkumiesięczne praktyki. Ostatecznie z dniem 1 IV 1931 r. objął stanowisko lekarza sekundariusza na oddziale zakaźnym Powszechnego Szpitala Miejskiego w Bielsku, gdzie również miał poznać swoją przyszłą narzeczoną Jadwigę Urbanównę.

Wśród zawodowych zainteresowań Edmunda, wymienia się medycynę socjalną, jak i pediatrię. Z relacji pielęgniarek wynika, że chcąc umilić małym pacjentom pobyt w szpitalu odgrywał przed nimi teatrzyk. Odwiedzający go często młodszy brat być może z czasem starał się go naśladować. Szczególnie, że ojciec wraz z młodszym synem, co niedzielę starali się odwiedzać Edmunda w Bielsku.

Poświęcenie pracy zawodowej, a szczególnie opiece nad pacjentem, wskazuje się na przyczynę przedwczesnej śmieci młodego lekarza. Edmund zmarł 4 XII 1932 r., w wieku 26 lat, zaraziwszy się od swojej pacjentki szkarlatyną. Pogrzeb odbył się 6 grudnia i został pochowany na bielskim cmentarzu. 

Jak wielkie wrażenie na społeczeństwie bielskim wywarła śmierć młodego lekarza, może świadczyć fakt, iż stała się ona przedmiotem posiedzenia Rady Miejskiej miasta Bielska. Pogrzeb Edmunda opisano również w miejscowej prasie, gdzie wspomniano o licznych przemowach i udziale. Chóru Towarzystwa Teatru Polskiego w Bielsku. Podziękowania za pomoc i udział w pogrzebie ojciec wraz z młodszym synem zamieścili na łamach Ilustrowanego Kuriera Codziennego. Po wielu latach, trumnę Edmunda przeniesiono do rodzinnego grobowca na krakowskim cmentarzu przy ul. Rakowickiej, gdzie wcześniej już zostali złożeni jego rodzice.

Jest to już ostatni post z cyklu #JestemZWadowic! Redakcja serii, w której przybliżyliśmy historię znanych i tych mniej znanych Wadowiczan, dziękuję za tak miły odbiór i zaprasza w dalszym ciągu do śledzenia naszego fanpage, gdzie wkrótce pojawi się nowy cykl. 

Info. na podst. biogramu Edmund Wojtyła (1906 - 1932), autorstwa D. Pałosz zamieszczonego na  portalu wadowiczanie.pl

Fot.  E. Wojtyła z koleżanką na Klimczoku,  fragment fotografii opublikowanej na portalu