#WadowicePoDworsku tym razem zapraszają do Wadowic. Czy wiesz, że tutejszy dwór zawdzięcza swoją nazwę awanturniczemu staroście oświęcimskiemu i nowotarskiemu?
Początki powstania wadowickiego wójtostwa nie są znane. Prawdopodobnie nastąpiło to ok. 1430 r. kiedy to doszło do lokacji miasta na prawie niemieckim. Pierwszym znanym, dziedzicznym wójtem był Niemierza Puzdro. Od 1484 r. wójtostwo przeszło na Mikołaja Komorowskiego ówczesnego niegrodowego starostę barwałdzkiego. Aż do 1739 r. należało ono do kolejnych starostów i stanowiło odrębną królewszczyznę.
Najbardziej znanym jego posiadaczem był Mikołaj Komorowski (1578-1633) starosta oświęcimski i nowotarski, który należał do najbardziej awanturniczych postaci swoich czasów. Znany był m.in. z rozrzutnego stylu życia, okrucieństwa w postępowaniu z sąsiadami i poddanymi oraz z fałszowania monet . Ostatecznie w 1624 r. wycofał się on z życia publicznego i zamieszkał pod Wadowicami.To właśnie jemu wadowickie wójtostwo zawdzięcza pierwotny dwór , który został wystawiony zapewne przed śmiercią Komorowskiego w 1633 r. To od jego imienia do dziś zwany jest on „Mikołajem”. Niestety na temat wyglądu tego obiektu nie zachowały się żadne informacje.Po śmierci jego syna Krzysztofa wójtostwo i stojący na nim dwór przechodziły na kolejne rody jak: Wierzbiccy, Szembekowie, Braniccy czy Biberstein-Starowieyscy.Dwór „Mikołaj” był kilkakrotnie przebudowywany, a znany dziś kształt nadano mu w 1 poł. XIX stulecia, kiedy to majątek znalazł się we władaniu rodu Fischerów. W 2 poł. XIX w. dwór został sprzedany rodzinie Krobickich, których spadkobiercy władali nim aż do II wojny światowej. W toku powojennej reformy rolnej cały majątek wraz z dworem i znajdującymi się za nim zabudowaniami folwarcznymi został rozparcelowany. Obiekt stał się własnością Skarbu Państwa. W latach późniejszych po przeprowadzonym gruntownym remoncie w latach 1959-1960 w wadowickim dworze otwarto funkcjonującą do dziś restaurację „Mikołaj”.
Obecny dwór „Mikołaj” to siedmioosiowy budynek klasycystyczny zwrócony frontem w kierunku północnym. Jest on murowany i podpiwniczony. Zbudowano go na rzucie prostokąta z dwoma bocznymi ryzalitami narożnymi. Od strony północno-zachodniej do obiektu dostawiono przybudówkę. Fasada frontowa jest dwukondygnacyjna i zakończona trójkątnym tympanonem, który poprzedza balkon z żelazną balustradą wsparty na 4 kolumnach doryckich. Elewacje „Mikołaja” zwieńczone są belkowaniem i lizenami. Półkoliste otwory okienne ujęte są w pary szeroko rozstawionych pilastrów. W niszy znajdującej się na bocznej ścianie można znaleźć figurę Matki Bożej autorstwa Józefa Jury – wybitnego wadowickiego rzeźbiarza, ale nie pochodzi ona z pierwotnego zdobienia. Podobno dwór Fischerów, posiadał na elewacjach dekorację figuralną z postaciami królów Polski i posągami świętych. W czasie zaboru austriackiego na polecenie ówczesnych władz je zdjęto, a niektóre z posągów świętych ocalili chłopi. We wnętrzu dworu wyróżnia się eliptyczne pomieszczenie służące za salon. Ozdabiają je 4 nisze, kolumnada, dekoracyjne belkowanie oraz plafon. Zarówno w salonie jak i w jednej z sal można zobaczyć wzorzysty parkiet. Na południe od dworu wznosiły się spichlerz oraz podworskie zabudowania gospodarcze. Stając się po parcelacji zapleczem dla dawnej gminnej spółdzielni, a następnie jako baza składowo-magazynowa hurtowni.
Za dworem w południowej części majątku dawniej znajdował się rozległy park krajobrazowy o powierzchni prawie 1 ha, który praktycznie nie zachował się do dziś. Jedyną jego pozostałością jest stara, około 300-letnia lipa szerokolistna, która od 1993 r,. jest pomnikiem przyrody.
Fot. Dwór Mikołaj w Wadowicach w okresie międzywojennym, zbiory Muzeum Miejskiego w Wadowicach oraz Mapa Galicia and Bucovina (1861–1864) - Second military survey of the Habsburg Empire z serwisu maps.arcanum.com