#WadowicePoDworsku tym razem zapraszają do Stryszowa. Czy wiesz, że dwór należał do złotnika krakowskiego z Florencji?
Wieś po raz pierwszy wspomniana przez Jana Długosza w XVI w. jako własność rodu Słupskich. Od 2 poł. tego stulecia należała do Kaspara Castiglione, zwanego też Suskim, złotnika krakowskiego z Florencji, a później szlachcica. W kolejnych stuleciach majątek należał do rodzin: Żukowskich, Milczowskich, Wilkońskich oraz Czartoryskich. Wraz z pocz. XIX w. dwór zakupił Józef Gorczyński, prawnik z Tarnowa. Później odziedziczyła go jego wnuczka, zamężna z drem Franciszkiem Łubieńskim. Po parcelacji dóbr w 1922 r. właścicielami resztówki była rodzina Bieniewskich, która zamieszkiwała obiekt aż do wybuchu II wojny światowej.
W czasie okupacji posiadłość przejęli Niemcy i urządzili w niej szkołę. Po wojnie majątek należał do PGRu. Działały w nim m.in. szkoła, objazdowe kino oraz organizowano zabawy. Nieremontowany dwór popadł w ruinę. W 1958 r. przejęły go Państwowe Zbiory Sztuki na Wawelu, które przeprowadziły remont i adaptację obiektu na potrzeby Domu Pracy Twórczej i organizację kolonii. W tym okresie rozebrano oficynę pochodzącą z XIX w. Od 1969 r. dwór pełni funkcję placówki muzealnej . Jest oddziałem Zamku Królewskiego na Wawelu.
Dwór powstał pod koniec XVI w. i był zapewne dziełem Adama Suskiego. Pierwotnie posiadał założenie typowo obronne. O jego dawnym pochodzeniu, sięgającym nawet XV w., świadczą zachowane do dziś przypory od południowej i wschodniej strony oraz grubość murów parteru i piwnic. Zatem pierwotny dwór miał cechy wieży mieszkalnej.
Obecny kształt zyskał w XVIII w. i zawdzięcza go przebudowie wykonanej przez Kazimierza Wilkońskiego. Wówczas zmienił się charakter budynku na rezydencjonalny o cechach barokowych. Na starych murach parteru wzniesiono drewniano-murowane piętro, którego trzy ściany z zewnątrz okolono drewnianym krużgankiem. Wszystkie ściany oraz stropy zostały udekorowane barokową polichromią do dziś zachowaną w salonie oraz dawnej kaplicy.
W XIX w. nowy właściciel, Julian Gorczyński ponownie zmodernizował budynek. Od wschodu dobudował do dworu piętrowa oficynę. Z wnętrz dworskich usunięto lub zamalowano większość polichromii, a zewnętrzne malowidła pokryto tynkiem.
Od zachodniej strony budynek posiada prostokątny, drewniany portal, a po obu jego stronach dwa owalne okienka. Dawniej pomieszczenia miały charakter prywatny i gospodarczy, natomiast piętro zajmowały pokoje mieszkalne i pomieszczenia reprezentacyjne. Obiekt posiada czterospadowy dach kryty dachówką. Jego nadwieszone, mocno wysunięte okapy, od zachodu i wschodu, wsparte są na rzeźbionych kolumnach. Pośrodku dachu znajduje się latarnia na sygnaturkę.
W trakcie przebudowy w XIX w. zmieniono otoczenie dworu. Od północnej strony urządzono park typu angielskiego. Przebudowano też zaplecze gospodarcze rezydencji stawiając w jego pobliżu siedzibę zarządcy, spichlerz i oborę.
Fot. Dwór w Stryszowie w okresie międzywojennym oraz zdjęcia współczesnych pomieszczeń muzealnych, Zbiory Dworu w Stryszowie, Oddziału Zamku Królewskiego na Wawelu