W tym tygodniu wraz z #WadowicePoDworsku odkryjemy historię samotnego dworu nad Jeziorem Mucharskim. Czy wiesz, że jego architektura była wzorowana na zabudowie uzdrowisk górskich?
Pierwotny murowany dwór, na zachodnim garbie góry Chełm, wybudował Hieronim Strzała na przeł. XVI/XVII w. Jego konstrukcja miała nawiązywać do kasztelu z terenów dawnych Węgier Płn. Od 2 poł. XVII w. dwór wraz z Dąbrówką należała do rodu Wilkońskich i do 1728 r. był główną ich rezydencją. Ponadto w tym okresie przy dworze dobrze prosperował folwark.
Ostatecznie w wyniku zubożenia Zofia Wilkońska sprzedała majątek Gorczyńskim i opuściła dwór, który wówczas zaczął niszczeć. Ówczesny jego właściciel Julian Gorczyński zabudował przestrzeń wokół dworu murowanymi budynkami folwarcznymi. Dwór został rozebrany do partii przyziemia i zamieniony w budynek folwarczny.
Wraz z budową kolei w 2 poł. XIX w. zniknęła część zabudowań folwarcznych, bowiem torowisko biegło przez tereny dworskie. Po śmierci ostatniej z rodu Gorczyńskich – Rozalii (zm. 1917) dwór przeszedł na jej chorowitego syna Wojciecha Łubieńskiego. Po zakończeniu I wojny światowej osiadł on w Dąbrówce i przystąpił do odtworzenia pierwotnego wyglądu dworu. Rekonstrukcję oparł o relacje najstarszych mieszkańców wsi na temat jego wyglądu.
Remont rozpoczęty w 1917 r. objął parter oraz dobudowanie piętra z drewna modrzewiowego w konstrukcji zrębowej. Wówczas obiekt nakryto wysokim dachem mansardowym i pokryto ceramiczną dachówką. Wieże alkierzowe przykryto namiotowymi daszkami obitymi blachą i ozdobiono parami sterczyn z kulami i iglicami. Do elewacji północnej, pomiędzy alkierzami, dobudowano ganek z balkonem, a do drzwi pierwszego piętra od strony południowej dostawiono podest ze schodami.
Wzorem dla Łubieńskiego była architektura uzdrowisk górskich i specyficzne dla niej cechy tzw. stylu szwajcarskiego. W kontekście połączenia murowanego parteru i drewnianego piętra należy wskazać architekturę Szczawnicy a zwłaszcza znajdujący się w tym kurorcie „Dworek Gościnny” bezpośredni wzór dla „odtworzenia” dworu w Dąbrówce .
W 1997 r. dwór został rozebrany i składowany przez RZGW w Krakowie, który prowadził budowę Zbiornika w Świnnej Porębie (dziś Jezioro Mucharskie). W 2015 r. wybrano nową lokalizację dla dworu i wykonano rekonstrukcję jego zniszczonych elementów drewnianych w pracowni na Podhalu. Następnie na tak zwanym Grodzisku w Dąbrówce złożono dwór. Aktualnie obiekt jest w stanie surowym zamkniętym i należy do Państwowego Gospodarstwa Wody Polskie.
Fot. Dwór w Dąbrówce, elewacja południowa, l. 80. XX wieku; Archiwum WUOZ w Krakowie