Franciszek Mączyński (1874 - 1947)

Ojciec Franciszka miał uciec do Galicji z Kongresówki, po tym jak za udział w powstaniu styczniowym utracił folwark. Nowe miejsce znalazł w Wadowicach, gdzie poznał i pojął za żonę, córkę notariusza z Rzeszowa, Józefę Furgalską.

Franciszek przyszedł na świat 21 września 1874 roku jako jedno z trzynaściorga ich dzieci. Ukończył CK Gimnazjum III w Krakowie i w tym mieście podjął studia  w Wyższej Szkole Przemysłowej pod kierunkiem S. Odrzywolskiego. Po szkole pracował w jego biurze architektonicznym, a następnie rozpoczął pracę u boku Tadeusza Stryjeńskiego. Studiował również w Paryżu i na krakowskiej ASP u Konstantego Laszczki.

Rozgłos przyniosło mu zwycięstwo w konkursie na projekt siedziby Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych w Krakowie. Wspólnie ze Stryjeńskim m.in. przebudowali gmach Starego Teatru, zbudowali siedzibę Izby Przemysłowo - Handlowej przy ulicy Basztowej, kaplice przy zamku Habsburgów w Żywcu oraz kościół i klasztor karmelitów bosych. Samodzielnie zrealizował budowę kościoła jezuitów.

Wspólnie z T. Stryjeńskim, K. Kornem i J. Taubem stworzyli przedsiębiorstwo projektowo - budowlane „Spójnia”. Następnie Mączyński przejął „Spójnię” i utworzył firmę: „Spójnia budowlana Mączyński i Ska”. Tworzył wille mieszkaniowe i modernistyczne projekty kościołów. Prowadził również prace konserwatorskie w krakowskich kościołach oraz zaprojektował także kilkanaście kościołów na terenie Małopolski. 

Był członkiem Stowarzyszenia Architektów RP, Towarzystwa Miłośników Pięknej Książki, Towarzystwa "Polska Sztuka Stosowana", Towarzystwa Miłośników Historii i Zabytków Krakowa i Warsztatów Krakowskich.

Mączyński jest uważany za jednego z najważniejszych twórców działających w krakowskim środowisku architektonicznym przełomu XIX i XX wieku. Zmarł 28 kwietnia 1947 w Krakowie i został pochowany na Cmentarzu Salwatorskim.

Inf. na podst. biogramu na stronie https://encyklopediakrakowa.pl/

Fot. Franciszek Mączyński (przed 1906) oraz pomnik Franciszka Mączyńskiego. Rzeźba Xawerego Dunikowskiego przy Kościele Najśwętszego Serca Pana Jezusa w Krakowie na ulicy Mikołaja Kopernika, Kraków, Wikipedia, Domena Publiczna