Do lat 70. XVIII w. Wadowice omijały główne szlaki komunikacyjne, stąd miasto nie posiadało pozycji strategicznej i wojskowej. Sytuacja ta uległa diametralnej zmianie wraz z nadejściem Austriaków. Już w 1790 r. dowództwo austriackie obawiając się wojny z Prusami postanowiło obsadzić drogę łączącą Wadowice z Suchą, aby zabezpieczyć komunikację w kierunku Węgier. Decydujące okazało się jednak wytyczenie traktu łączącego Wiedeń ze Lwowem. Wówczas Wadowice stały się ważnym punktem na tej trasie. Zalety militarne miasta dostrzeżono już na przełomie XVIII i XIX w. Przed 1820 r., po stronie zachodniej Wadowic przy ul. Wiedeńskiej (dziś ul. Mickiewicza) wybudowano dla armii budynek prowiantury. Tuż po przeniesieniu urzędu cyrkularnego do Wadowic (1819 r.), rozpoczęto przerzucać do miasta pierwsze oddziały wojskowe. Były to formacje zapasowe myślenickiego 56 pułku piechoty, które przybyły do Wadowic w 1823 r.
Budynek koszar cesarsko-królewskiego 56 pułku piechoty
W 1825 r. Wadowice wybrano na stałą siedzibę 56 pułku piechoty (Kaiser und Koenig Infantiere Regiment). Obecnie, trzykondygnacyjny budynek (z 1827 r.) uważany jest za jeden z lepiej zachowanych kompleksów tego typu w Polsce. Koszary wystawiono przy Gościńcu Cesarskim (ok. 600 m od centrum miasta), aby wojsko mogło w dogodnej chwili skorzystać z głównej arterii komunikacyjnej miasta i Galicji. Do połowy XIX w. Wadowice pozostawały najważniejszym punktem na mapie wojskowej w zachodniej Galicji. Miejscowy garnizon wypełniał zadania nie tylko policyjno-ochronne, jak w czasie powstania listopadowego, ale stanowił zasadniczą siłę w tłumieniu powstania krakowskiego (1846 r.). W drugiej połowie XIX w. ranga militarna miasta zaczęła spadać, co wynikało ze zmiany taktyki dowództwa armii oraz wzmacniania twierdz w Krakowie i w Przemyślu. Wraz z odzyskaniem przez Polskę niepodległości miejsce 56 pułku austriackiego zajął 12 pułk piechoty, od 1924 r. noszący nazwę 12 Pułk Piechoty Ziemi Wadowickiej. Austriacki 56 pułk piechoty mógł pochwalić się własnym utworem reprezentacyjnym. Partyturę muzyczną „Potpourri fur Militar Musik” opracował żołnierz piechoty i członek orkiestry pułkowej Josef Dawid.
Budynek „koszar miejskich” 54 pułku Obrony Krajowej
W połowie XIX w. wzmocniono garnizon oddziałami konnicy. Dla tego celu w 1854 r. zaadaptowano budynki znajdujące się naprzeciw głównego gmachu koszar piechoty. Drugie koszary wraz z zabudowaniami stajennymi na tyłach budynku mogły pomieścić co najmniej dywizjon kawalerii. Dla potrzeb armii zajęto też całe połacie terenów w kierunku rzeki Skawy (ku wschodowi) i niwy Łozówki (w kierunku północno-zachodnim, aż do ul. Młyńskiej – obecnie Legionów). W koszarach konnicy – nazywanych „koszarami miejskimi” rozlokowano 54 pułk Obrony Krajowej (Landwehry). Następnie w 1901 r. przeniesiono go do Cieszyna, gdzie został włączony w struktury 31 pułku Obrony Krajowej. W pierwszych latach XX w. na terenach zajętych dotychczas przez konnicę, pułk Obrony Krajowej i artylerię, utworzono istniejącą do dziś dzielnicę przemysłową Wadowic. Od 1871 r. komendę nad miejscowym 54 batalionem Landwehry (Obrony Krajowej) objął starszy brat Józefa Bauma - Antonii Baum (1819-1888). Brał on udział w jednej z największych bitew XIX w. pod Sadową (1866 r.), która przesądziła o losach wojny austriacko-pruskiej.
